Gressoney éscht d'einzégò Walserkolonie én Italien, wo z'guettitsch éscht fascht bruchts òn wo chammò vòn emmenera „disglossia“ zwéschò dem Walserdialekt òn dem hòchtitsch redò. Désché „disglossia“ éscht entstannet dòrch d'richò òn d‘noblò litté vòn Greschòney, wo hein es paar hòndert joar geng wértschaftléché òn kulturellé kontakte mét der schwiz òn titschland ghät.
Z'hòchtitsch éscht gsid d'sproach vòn der léteratur òber z‘land (chroniken òsw.), vòn de bréfa òn ém allgemeine vòn der schréftléchò léteratur. Schier keis hät eppés òf greschòneytitsch gschrébet.
Ganz anders z'Ischeme. Doa éscht z‘guettitsch nid wéchtég gsid òn heimò éndòr òf franzesésch gschrébet.